pırlantalar herkes tarafından ki özellikle kadınlar tarafından, en çok değer verilen ve beğenilen değerli taşların başında geliyor. son dönemlerde de artık pırlanta tektaş yüzük olmadan, evlenme teklifi yok denebilir. tabii maddi durumunuz el veriyorsa… özel günlerde de sevdiklerinize pırlanta hediye edebilirsiniz ama her gördüğünüz pırlanta gerçekten değerli mi, vitrinde parıl parıl parlayan taşlar verdiğiniz parayı hak ediyor mu, sertifikası olsa dahi aldığınız tektaş sahte olabilir mi?
pırlanta alırken yanında verilen sertifikaların sahte olduğu görülebilmektedir. bakın örneğin aşağıdaki iki tane pırlanta tektaş yüzük birbirine oldukça benzer. fakat alttaki yapay şekilde üretilen bir pırlanta iken üstteki doğal ortamda çıkarılan bir elmas.
piyasada binlerce türk lirasına satılan pırlanta yüzük, kolye, bileklik, küpe gibi ziynet eşyaları oldukça rağbet görüyor fakat bunların hepsi gerçek değil. genellikle gerçek olup olmadığını yanında verilen sertifika ile garanti altına almaktayız. fakat bu sertifikaların da birçoğu sahte olabiliyor. tüm bu kuşkulanılan pırlantalar bir laboratuvar ortamında, gerçek olup olmadığı testinden geçirilmekte.
sertifikaların yanında, pırlanta konusunda karat ölçüleri de yanlış olabilmekte. örneğin bir buçuk karat olarak aldığınız bir tek taş yüzük, gerçek ölçümleri yapıldığında 1 karat çıkabilmektedir ya da daha düşük. yani örneğin 1.25 karatlık bir yüzük için şuan 3000 tl ödemeniz gerekiyorken aslında o yüzük 1 karat ise 1500 1800 tl arası bir değer ortaya çıkıyor.
doğal ortamda elde edilmemiş, insan eliyle ortaya çıkarılmış, yani üretilmiş olan pırlantalara sentetik taş denilmektedir. tabii bu sentetik taş kavramı sadece pırlanta için değil; zümrüt, yakut, akik, ametist gibi bir çok değerli taş için de geçerli. pırlantaya birebir benzeyen şekilde üretilen taşlar, kimi kuyumcularda pırlanta adı ile satılıp dolandırıcılık yapılmakta.
değerli bir taşın kalitesini 4 ana özellik belirlemektedir.
- ilk olarak rengi
- ikinci olarak kesimi
- üçüncü olarak ağırlığı
- son olarak ise berraklığı
bir taşın ne kadar kaliteli olduğunu ve ne kadar değerli olduğunu bize göstermektedir.
yine örnek vermek gerekirse, yukarıda görmüş olduğunuz taşın şu an piyasadaki değeri 30 bin dolar. fakat laboratuvarda yapılan testlere göre, ortaya çıkıyor ki aslında bu bir sentetik taş; yani hiçbir değeri yok. yapılan deneyde bir spektrum alınarak, adeta röntgen çeker gibi taşın içine bakılıyor. normal şartlarda milyonlarca yılda oluşacak bir pırlanta yerine üretim tesislerinde, atölyelerde sentetik bir şekilde hazırlayarak pırlanta süsü verilmiş yapay taşları piyasaya sürmek de var.
türkiye gemoloji laboratuvarı‘nda bu tarz vakalarda karşılaşıldığında uygulanan belli bir takım testleri ile taşın gerçekliği ortaya çıkarılmaktadır. laboratuvarda bulunan özel cihazlar ile testler uygulanır. testlerin sonucunda alınan veriler ile incelenen taşın gerçek mi yoksa sentetik mi olduğu ortaya çıkmaktadır. istanbul kuyumcular odası‘na bağlı yetkililerin, türkiye gemoloji laboratuvarı’nda bir ayda yaklaşık 2000 adet taşı inceleyip, sonuca vardıkları açıklanmıştır. eğer ki bir taşın sentetik taş olduğu sonucu ortaya çıkıyorsa değil bir kaç bin dolar, bir kaç yüz tl bile kıymeti yoktur.
tabii doğal olarak bir tüketicinin taşın gerçek olup olmadığını, gözüyle görme ya da cihazlar ile test etme şansı yok. tek dayanağı taşın yanında verilen sertifikalar oluyor fakat bu sertifikaların da gerçeği yansıtmadığı durumlar olabilmekte. ama yine de bilinen bir yerden alınacak olan taşların yanında, hem satış yapan kişinin, hem de alan kişinin rahat bir alışveriş yapabilmesi için bu sertifikaların özellikle alınması şart.